Bizi instagram adresimizden takip edebilirsiniz. "@tarihinicinden4" takip etmeyi unutmayın!!!
24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşmasında yer alan Boğazlar Sözleşmesi, Türkiye'nin egemenlik haklarını kısıtlayıcı hükümler içeriyordu. Sözleşmeye göre, barış zamanında boğazlardan geçiş serbest olacaktı. Herhangi bir savaşta Türkiye tarafsız ise geçişler yine serbest olacaktı. Türkiye savaşa girmiş ise tarafsız gemilere ve uçaklara, düşmana yardım etmemek koşulu ile geçişlerine izin verecekti. Düşman gemiler ve uçakları ile ilgili olarak, Türkiye istediği kararı alabilecekti.
Türkiye içine bulunduğu dönemin ağır şartları gereği sözleşmeyi kabul etmek zorunda kalmıştı. Ancak hükümlerin değişmesi için uygun bir ortamın oluşmasını bekliyordu. Böyle bir ortam 1930'ların ortalarında doğdu: Almanya ve İtalya'nın Ortadoğu ve Akdeniz'de etkili olma çabaları, Lozan'ın iki karşıt devleti olan İngiltere ve Türkiye'yi birbirine yaklaştırdı.
Türkiye bu ortamı değerlendirerek, 11 Nisan 1936'da Lozan Boğazlar Sözleşmesi'ne taraf olan devletlere birer nota vermiş ve Boğazların silahtan arındırılması ile Boğazlar'dan geçişi denetleyecek uluslararası bir komisyonun kurulmasını istemiştir.
Türkiye'nin değişiklik isteklerinin görüşülmesi için 22 Haziran 1936'da İsviçre'nin Montreux kentinde bir konferans düzenlenmesi kararlaştırıldı. Konferansta Türkiye'nin tezine karşılık Sovyetler Birliği ile İngiltere birer tez sundular. Sovyetler Birliği, Boğazlar'a Karadeniz'e kıyısı olmayan devletlere ait savaş gemilerinin sokulmamasını istiyordu. İngiltere ise Karadeniz'e kıyısı olsun olmasın bütün devletler için tonaj sınırlaması getirilmesini talep ediyordu. Türkiye Sovyetler Birliği ile İngiltere'nin tezlerini uzlaştırmaya yönelik bir tutum izlemiştir.
İki ay süren görüşmeler sonunda 20 Temmuz 1936'da Montreux Boğazlar Sözleşmesi'yle Türkiye'nin istediği önemli değişiklikler gerçekleşmiştir. Böylece, Boğazlar'ın askerden arındırılmasına ilişkin hükümlerin yanı sıra bölgenin güvenliği Türkiye'ye bırakılmıştır. Barış zamanında ya da Türkiye'nin taraf olmadığı bir savaş durumunda ticaret gemileri Boğazlardan geçebilecekti. Savaş gemileri için ise geçiş serbestisi sınırlanmış ve sözleşmeye göre düzenlenmiştir.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin yürürlük süresi 20 yıldı. Ancak bu sürenin bitiminden en az iki yıl önce, taraflardan hiçbiri Sözleşmenin feshini istemezse, sözleşme kendiliğinden yürürlükte kalacaktı. Yürürlük süresi 1956'da sona erdiği halde, feshi istenmediği için sözleşme günümüzde de yürürlüktedir.Bizi instagram adresimizden takip edebilirsiniz. "@tarihinicinden4" takip etmeyi unutmayın!!!
Türkiye içine bulunduğu dönemin ağır şartları gereği sözleşmeyi kabul etmek zorunda kalmıştı. Ancak hükümlerin değişmesi için uygun bir ortamın oluşmasını bekliyordu. Böyle bir ortam 1930'ların ortalarında doğdu: Almanya ve İtalya'nın Ortadoğu ve Akdeniz'de etkili olma çabaları, Lozan'ın iki karşıt devleti olan İngiltere ve Türkiye'yi birbirine yaklaştırdı.
Türkiye bu ortamı değerlendirerek, 11 Nisan 1936'da Lozan Boğazlar Sözleşmesi'ne taraf olan devletlere birer nota vermiş ve Boğazların silahtan arındırılması ile Boğazlar'dan geçişi denetleyecek uluslararası bir komisyonun kurulmasını istemiştir.
İki ay süren görüşmeler sonunda 20 Temmuz 1936'da Montreux Boğazlar Sözleşmesi'yle Türkiye'nin istediği önemli değişiklikler gerçekleşmiştir. Böylece, Boğazlar'ın askerden arındırılmasına ilişkin hükümlerin yanı sıra bölgenin güvenliği Türkiye'ye bırakılmıştır. Barış zamanında ya da Türkiye'nin taraf olmadığı bir savaş durumunda ticaret gemileri Boğazlardan geçebilecekti. Savaş gemileri için ise geçiş serbestisi sınırlanmış ve sözleşmeye göre düzenlenmiştir.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nin yürürlük süresi 20 yıldı. Ancak bu sürenin bitiminden en az iki yıl önce, taraflardan hiçbiri Sözleşmenin feshini istemezse, sözleşme kendiliğinden yürürlükte kalacaktı. Yürürlük süresi 1956'da sona erdiği halde, feshi istenmediği için sözleşme günümüzde de yürürlüktedir.Bizi instagram adresimizden takip edebilirsiniz. "@tarihinicinden4" takip etmeyi unutmayın!!!